Bernardus maakt indruk

Bernardus maakt indruk

De werkelijke reden voor Bernardus om zijn naam te schrijven was de komaf van zijn kersverse schoonzoon. Gerardus Eijsink was namelijk een zoon van een fabrikant uit Haaksbergen. Als de schoonvader van zijn dochter een belangrijk man was, was het voor Bernardus ook belangrijk om zich van zijn beste kant te laten zien. Hij wilde dus niet laten blijken dat hij niet kon lezen of schrijven. Deze theorie wordt bevestigd doordat Bernardus als beroep landbouwer opgaf, zoals de huwelijksakte van dochter Jantje laat zien. Uit de archieven van de Scholten fabriek weten we dat Bernardus daar werkzaam was en dus gewoon arbeider was. Nu was destijds in Groningen een landbouwer net een klasse hoger dan fabrieksarbeider, wat bewijst dat Bernardus zich dus beter voor heeft willen doen dan hij in werkelijkheid was.  Jammer genoeg zal hij de fabrieksdirecteur en zijn vrouw niet treffen tijdens de huwelijksceremonie. Zij geven namelijk per notariële brief hun toestemming voor het huwelijk en blijven zelf in Haaksbergen.

Over Jantje en Gerardus vertel ik later meer, maar het is bekend dat zij naar Antwerpen zijn vertrokken. De reis tussen Antwerpen en het Groningse land koste in de 19de eeuw enkele dagen. Het contact tussen Jantje en haar familie beperkte zich dus vooral tot het schrijven van brieven. Bernardus kon die brieven niet lezen of beantwoorden en alhoewel Johanna het schrijven machtig leek, was ze waarschijnlijk hierin niet erg geoefend, gezien haar onzekere handtekening. Waarschijnlijk heeft de jongere broer van Bernardus de helpende hand geboden bij het lezen en schrijven van de brieven met Jantje.

Tabaksdoos van Bernardus

Bernardus, die ook vaak Berend werd genoemd had op nog een plek zijn naam staan. Hij was namelijk in het bezit van een blikken tabaksdoos waarin hij zijn pruimtabak bewaarde. Het pruimen van tabak was een bezigheid dat door veel mannen werd gedaan. Ze kauwden dan op grofgesneden tabak die ze vervolgens na enige tijd uitspuugde. Het pruimen bestond al eeuwen, maar beleefde in de 19de eeuw zijn hoogtepunt. De sigaret deed pas veel later zijn intrede en brak pas echt rond 1880 door.

Bernardus bewaarde zijn pruimtabak in deze blikken doos, dat het formaat had van een grote buil shag. Aan de buitenzijde is bovenop de doos een tekening van het alziend oog gegraveerd.  De binnenzijde lijkt in eerste oogopslag onbewerkt, maar wanneer je goed kijkt is te zien dat er Berend Stege in staat gegraveerd. Bernardus had als roepnaam Berend en in een aantal aktes wordt hij ook zo genoemd. Het is onwaarschijnlijk dat Bernardus zijn naam zelf in de tabaksdoos heeft gegraveerd. Het is met een vrij strak handschrift er in gekrast. Mogelijk is de tabaksdoos een gift van zijn jongere broer Gerardus, die immers mede dankzij de noeste arbeid van Bernardus de gelegenheid heeft gehad om te studeren.

Deel dit bericht met anderen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.